Ελιά και Λάδι: Βιωματική προσέγγιση στο νηπιαγωγείο

Παιδιά μαζεύουν ελιές





Το θέμα "ελιά και λάδι" υλοποιήθηκε με τη μέθοδο "project" και υπό τη μορφή προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε δύο διαφορετικά νηπιαγωγεία που έχω υπηρετήσει.

Ακολουθεί, αφενός, φωτογραφικό υλικό με τα βήματα ανάπτυξης του θέματος στο ένα νηπιαγωγείο, αφετέρου, στο τέλος παρατίθεται ενσωματωμένη παρουσίαση από το δεύτερο νηπιαγωγείο, η οποία περιλαμβάνει επιπλέον το θεωρητικό πλαίσιο του προγράμματος (στόχοι, κριτήρια επιλογής θέματος, φάσεις project κτλ).


Έναρξη

Στην περίοδο συγκομιδής της ελιάς, περίπου στα τέλη Νοεμβρίου, ένα παιδί, του οποίου οι γονείς είναι ελαιοπαραγωγοί, έφερε στο σχολείο ορισμένα κλαδιά ελιάς με τον καρπό τους (τα κλαδιά προερχόταν από κλάδεμα και όχι από αλόγιστη κοπή τους), καθώς και χτένια ελαιοσυλλογής. Τα παιδιά περιεργάστηκαν τα κλαδιά και τα χτένια, ενώ ακολούθησε σχετική συζήτηση (κατάθεση εμπειριών, έκφραση υποθέσεων, προβληματισμών κτλ).




Επίσκεψη στον ελαιώνα

Τα παιδιά, μέσα από μία βιωματική εμπειρία, ήρθαν σε επαφή με το περιβάλλον του ελαιώνα, είδαν και συμμετείχαν στη διαδικασία συγκομιδής της ελιάς, έφαγαν το φαγητό τους κάτω από ελαιόδεντρο και καθήμενα πάνω στα ελαιόπανα εν είδει πικ-νικ, πήραν ελιές στα ταπεράκια τους με την παρότρυνση του ιδιοκτήτη του ελαιώνα, γνώρισαν διάφορα αγροτικά μηχανήματα και εργαλεία με τη βοήθεια εργαζόμενου στον ελαιώνα, είδαν κότες να βόσκουν ελεύθερα στο κτήμα, ζωγράφισαν...




Στο ελαιοτριβείο

Επίσκεψη με τα παιδιά του νηπιαγωγείου σε ελαιοτριβείο της περιοχής, βλέποντας από κοντά πώς βγαίνει το λάδι, αλλά και άλλες πτυχές του ελαιοτριβείου, όπως τα απόβλητα που παράγονται, καθώς και διάφορα μέρη του εξοπλισμού του. Χαρακτηριστική εικόνα είναι η μηχανική πλάστιγγα, όπου τα παιδιά ζυγίστηκαν πρώτα χωριστά και στη συνέχεια όλα μαζί, συγκρίνοντας το βάρος τους με βάση τη θέση του συρόμενου δείκτη.




Διοργάνωση "αγώνων" με έπαθλο στεφάνι από κλαδιά ελιάς
(η συμβολική αξία της ελιάς στην Αρχαία Ελλάδα)




Παρασκευή ελιών για φαγητό

Από τα λίγα κλαδιά ελιών, τα οποία προήλθαν από κλάδεμα και προσφέρθηκαν από τον ιδιοκτήτη του ελαιώνα κατά την επίσκεψη του νηπιαγωγείου εκεί, αφαιρέθηκε ο καρπός της ελιάς, πλύθηκε, χαράχτηκε με μαχαίρι, έμεινε στο νερό να ξεπικρίσει, ενώ στη συνέχεια προστέθηκε αλάτι, λάδι και ξύδι, ώστε να είναι έτοιμος για φαγητό.




Φτιάχνοντας κλαδί ελιάς (κολάζ φύλλων)
Χρησιμοποιώντας κατά βάση φύλλα ελιάς, τα παιδιά ανασύνθεσαν τη μορφή κλαδιού ελιάς σε χαρτί.




Λίγα λόγια για τη διαθεματικότητα και ολιστική ανάπτυξη του project

Οι προαναφερθείσες δραστηριότητες είναι ενδεικτικές μιας βιωματικής και διαθεματικής προσέγγισης. Το θέμα "ελιά και λάδι" προσφέρεται για την οργάνωση πλήθους επιμέρους εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και μπορεί να επεκταθεί αναλόγως (π.χ. διαφορετικές χρήσεις ελαιόλαδου, διατροφή κ.ά. - βλ. πιο κάτω παρουσίαση) προσεγγίζοντας διαφορετικές γνωστικές περιοχές, όπως βιολογία, φυσική, μαθηματικά κτλ. 

Να σημειωθεί ότι η ανάπτυξη των παραπάνω δραστηριοτήτων χαρακτηρίζεται ούτως ή άλλως από διαθεματικότητα και διεπιστημονικότητα, αφού τα παιδιά π.χ. σκέφτονται με μαθηματικό τρόπο (μέτρηση ελιών και φύλλων, ταξινόμηση κατά χρώμα, σύγκριση βάρους τους στην πλάστιγγα του ελαιοτριβείου, αντίληψη της απόστασης στη διάρκεια των "αγώνων" κτλ), μαθαίνουν νέες λέξεις σχετικές με το θέμα (γλώσσα), ανατρέχουν στο συμβολισμό της ελιάς στην Αρχαία Ελλάδα (ιστορία), γνωρίζουν ορισμένες χημικές ιδιότητες υλικών (διαλυτότητα αλατιού στο νερό κατά την παρασκευή ελιών για φαγητό), παρατηρούν με μεγεθυντικό φακό τα χαρακτηριστικά του καρπού της ελιάς κτλ.

Αντίστοιχα, σε συνέχεια των εμπειριών βιωματικού χαρακτήρα των παιδιών, ακολουθούν δραστηριότητες στην τάξη, όπως φύλλα εργασίας, εικαστική έκφραση (π,χ, δημιουργία μακέτας ελαιώνα), ανάγνωση σχετικών παραμυθιών και απαγγελία ποιημάτων, τραγούδια κτλ. 



Δείτε την πιο κάτω παρουσίαση
(από παλαιότερη ανάπτυξη του project σε άλλο νηπιαγωγείο)